تحلیل ادبىِ قرآن، تفسیر و سیره: نگاهى به روششناسى جان وَنْزْبرو
نویسندگان
چکیده مقاله:
نقد و بررسى روششناسى جان وَنْزْبرو در مورد تحلیل ادبى قرآن، تفسیر و سیره است. جان وَنْزْبرو استاد مدرسه مطالعات شرقى و آفریقایى در دانشگاه لندن براى حل کردنِ معضلاتى که در راه شناخت تاریخ اسلام وجود دارد، راه‌حل نظام‌مندى ارائه کرده است. وى در دو کتابش "مطالعات قرآنى" و "محیط فرقه‌اى"، مسأله شکل‌گیرى قرآن با توجه به شهادت متون تفسیرى بر این تکوین و تکامل و تحول دین اسلام را دنبال کرده است. نویسنده، طرح این پرسش که شاهد یا مدرک چیست؟ را اساسى‌ترین نکته روش‌شناختى در آثار ونزبرو دانسته و مجموعه تمام مستندات اسلامى در دوره‌هاى نخست را "تاریخ نجات" نامیده است. به اعتقاد وَنْزْبرو، "تاریخ نجات اسلامى"، آن گونه که امروز به دست ما رسیده است، چیزى فراتر و خاص‌تر از اثبات اعتقاد به حقّانیّت تجلّى الهى است. ونْزْبرو، همان شک سالم و مفیدى را که در مطالعات جدید توراتى و انجیلى ایجاد شده به پژوهشهاى اسلامى و قرآنى کشانیده است. نیز کوشیده است چهار درون مایه اصلى را در رسالت قرآن برشمارد که همگى از چارچوب سنتىِ نظام توحیدى‌اند که عبارتند از: کیفر و پاداش الهى، آیت و نشانه الهى، آوارگى و هجرت الهى و عهد و میثاق الهى. سپس به سبکِ "رجوعى" قرآن اشاره و چند مثال در این مورد ذکر مى‌کند. این تصور،ونز برو را به این فرض مى‌کشاند که آنچه در اسلام با آن سروکار داریم، نهضتى فرقه‌اى است که یکسره درون "محیط فرقه‌اى" یهودى - مسیحى واقع است.
منابع مشابه
تاریخ گذاری تفسیر منسوب به ابن عباس: نقد روش تحلیل ادبی ونزبرو و ریپین
ونزبرو در کتاب بحث انگیز مطالعات قرآنی، با نامعتبر خواندن اسناد روایات در تاریخ گذاری متون کهن شیوه ادبی را به جای آن ارائه کرد. او این شیوه را برای تاریخ گذاری متون کهن تفسیری پیش از طبری از جمله تفسیر کلبی ابن عباس به کار برد. بر همین اساس وی این تفسیر را متعلق به حدود سال 200 هجری می داند. پس از او ریپین بر اساس تحلیل ادبی این تفسیر را اواخر قرن سوم تاریخ گذاری کرد. در این جستار به معرفی، بر...
متن کاملبررسی و نقد دیدگاه ونزبرو در باره تثبیت نهایی متن قرآن
اساسی‌ترین رویکرد شکاکانة خاورشناسان به وثاقت متون کهن اسلامی، در اواخر دهة 1970 از سوی جان ونزبرو ارائه شد. او با نامعتبر خواندن اسناد روایات و اطلاعات منابع رجالی و فهرست نگاری‌ها، این نظریه را مطرح ساخت که در تاریخ گذاری همه متون کهن اسلامی، حتی قرآن، باید از شیوة تحلیل ادبی استفاده کرد. تحلیل ادبی او از کهن‌ترین متون اسلامی در حوزة تفسیر، حدیث، سیره و قرآن به این استنتاج تاریخی انجامید که...
متن کاملبررسی و تحلیل مبانی تفسیر قرآن به قرآن با تأکید بر تفسیر المیزان
This article has no abstract.
متن کاملنگاهى به تفسیر منسوب به امام حسن عسکرى(ع)
نقد و بررسى «تفسیر امام حسن عسکرى(ع)» از حیث سندى و محتوایى و صحت و سقم انتسابش به آن حضرت(ع) است. نویسنده پس از گزارش سبک و سند تفسیر به بررسى شخصیت رجالى مفسّر استرآبادى - مهم‌ترین راوى تفسیر حاضر - پرداخته و از مجموع گفته‌ها و اظهار نظر موافقان و مخالفان به این نتیجه رسیده است که دلیلى بر تضعیف و دلیل منصوصى بر توثیق وى وجود ندارد. بنابراین، مفسّر استرآبادى مجهول‌الحال است، جز اینکه گروهى از ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 23-24
صفحات 190- 217
تاریخ انتشار 2001-01-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023